ĐIỀU TRỊ TÁO BÓN TẠI NHÀ CHO TRẺ NHỎ ĐÚNG CÁCH
Nguyên nhân gây táo bón ở trẻ là sự kết hợp của nhiều yếu tố, từ chế độ ăn uống đến hoạt động thể lực. Ngoài ra còn có thể do bệnh lý và do sử dụng một số loại thuốc. Nếu bé bị táo bón khi chưa đủ 3 tháng tuổi thì an toàn nhất là đưa trẻ đến gặp bác sĩ. Ngược lại, phụ huynh hoàn toàn có thể điều trị tại nhà.
Mỗi bé có thời khóa biểu đi nặng khác nhau nhưng nếu dưới 3 lần mỗi tuần, phân ít, cứng hoặc vỡ vụn như phân dê thì đó là dấu hiệu của táo bón. Bé cũng được coi là bị táo bón trong trường hợp đi ngoài phân quá rắn, luôn cảm thấy căng thẳng và đau hoặc chảy máu khi đi tiêu.
Poopoo sẽ trở thành cơn ác mộng của trẻ
Có hai nguyên nhân dẫn đến táo bón ở trẻ:
– Tổn thương thực thể ở đường tiêu hóa do các dị tật bẩm sinh như phình to đại tràng, bệnh suy giáp trạng. Khi mắc bệnh, trẻ thường bị táo bón rất sớm, từ ngay sau khi sinh. Điều này hiếm gặp, thường chỉ chiếm 5% trong số các trường hợp táo bón.
– Nguyên nhân cơ năng: Hệ tiêu hóa của trẻ chưa thực sự hoàn thiện, đồng thời do sai lầm trong chế độ ăn uống như uống ít nước dẫn đến thiếu nước, ăn quá nhiều chất đạm, ít chất xơ (ăn ít rau xanh, quả chín), pha sữa quá đặc, ăn chưa đủ về số lượng hằng ngày. Trẻ bú sữa ngoài dễ bị táo bón hơn bú sữa mẹ. Ngoài ra, cũng có thể do thành phần sữa có chất gây táo bón cho trẻ, tùy vào cơ địa của mỗi bé. Mẹ bị táo bón, con bú sữa mẹ cũng dễ bị táo bón.
Một số những nguyên nhân khác như trẻ bị nứt hậu môn, trĩ, gây co thắt hậu môn. Trẻ lớn có thói quen nhịn đại tiện do sợ bẩn hoặc ngại đi đại tiện. Rất nhiều trẻ bị táo bón khi không được bú sữa mẹ mà dùng sữa bò, sữa công thức. Lúc này, người mẹ cần lựa chọn loại sữa phù hợp với con, vì hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh rất non nớt. Ngoài ra, táo bón cũng bắt nguồn từ các dị dạng bẩm sinh của cơ thể như phình đại tràng, dị dạng hậu môn… Các trường hợp này cần điều trị bằng phẫu thuật và thường chỉ chiếm 5% các ca táo bón ở trẻ em.
Táo bón có thể để lại những hậu quả sau nếu không được điều trị:
– Trẻ biếng ăn, chậm lớn, còi cọc, suy dinh dưỡng, chướng bụng, đầy hơi, ăn khó tiêu, nôn trớ.
– Những chất độc trong phân cần được thải ra ngoài hằng ngày bị tích lại trong ruột có thể bị hấp thu trở lại trong máu gây hại cho sức khoẻ của trẻ.
– Bị sa trực tràng (lòi dom) do rặn và ngồi chờ lâu, chảy máu trực tràng do phân quá rắn, dần tới bệnh trĩ.
Với nguyên nhân thông thường thì mẹ có thể điều trị cho các bé bằng những cách sau:
Chế độ ăn uống
– Mẹ hãy luôn nhớ cho bé nhà mình uống thật nhiều nước:
Trẻ dưới 6 tháng: bú mẹ hoàn toàn không cần uống nước nhưng nếu bé bị táo bón thì vẫn cho uống 100 – 200 ml nước mỗi ngày.
Trẻ bắt đầu ăn dặm 6 – 12 tháng: uống 200 – 300 ml nước mỗi ngày.
Trẻ 1 – 3 tuổi: uống 500 – 600 ml nước mỗi ngày.
Trẻ 3 – 5 tuổi: uống 1.000 ml nước mỗi ngày.
Trẻ lớn hơn 10 tuổi: uống bằng người lớn: 1.500 – 2.000 ml nước mỗi ngày.
– Đừng quên kiểm tra lại chế độ dinh dưỡng, thực đơn ăn uống của trẻ có đủ rau xanh và hoa quả chưa nhé! Chọn các loại rau quả có tính chất nhuận tràng: rau khoai lang, mồng tơi, củ khoai lang, đu đủ, chuối tiêu, cam, bưởi. Cha mẹ nên tập cho trẻ thói quen ăn nhiều rau, quả chín từ nhỏ.
– Chọn loại sữa không gây táo bón: Có bổ sung thêm chất xơ, pha sữa với nước cháo loãng hoặc nước bột khoai lang nghiền (đối với trẻ nuôi sữa ngoài).
– Đối với trẻ lớn: không nên ăn các loại hoa quả có vị chát như ổi, hồng xiêm, bánh kẹo, nước uống có gas, cà phê…
– Bên cạnh đó, đừng bỏ qua việc điều trị táo bón cho mẹ: nếu mẹ bị táo bón khi nuôi con bú phải điều trị kịp thời, cách tốt nhất là điều chỉnh chế độ ăn uống của mẹ.
Massage bụng cho trẻ
Massgage ở tư thế đạp xe để kích thích đi tiêu
Bài massage “đạp xe đạp” sẽ giúp quá trình đào thải của bé nhẹ nhàng hơn. Đầu tiên, mẹ cho bé vào phòng ấm, cởi hết quần áo và cho nằm trên một chiếc khăn tắm. Sau đó mẹ cầm hai chân của bé lên cao, kéo từng chân về phía mình như mô phỏng lại động tác đạp xe. Phần mông của trẻ sẽ hơi bị nâng lên trên. Động tác này sẽ giúp kích thích quá trình loại bỏ chất thải tự nhiên của bé. Vì vậy mẹ nên để một miếng tã lót bên bên dưới nếu không muốn bé “bậy” lung tung ra sàn nhé!
Giảm áp lực vào giờ đại tiện
Nhiều vị phụ huynh luôn muốn con đi đại tiện đúng lịch, đúng giờ nhưng vô tình gây áp lực cho trẻ. Mẹ hãy đảm bảo rằng tập cho trẻ đại tiện đúng giờ quy định nhưng luôn để bé cảm thấy thoải mái và vui vẻ nhất khi ngồi bô. Trẻ nhỏ thì xi ị hoặc cho trẻ ngồi bô vào một giờ nhất định trong ngày, đồng thời hỗ trợ bằng cách xoa bụng: xoa vòng tròn quanh rốn và ấn nhẹ nhàng vùng bụng dưới rốn. Mẹ lưu ý, tránh tập xi ị sớm cho trẻ vì có thể trẻ chưa sẵn sàng ngồi bô từ đó trẻ sẽ sợ và nín đi ị.
Dùng thuốc nhuận tràng
Nếu tình hình táo bón của bé không có dấu hiệu thuyên giảm thì mẹ có thể bắt đầu sử dụng thuốc cho con. Hiện có một số loại thuốc được dùng an toàn cho trẻ em giúp nhuận tràng, kích thích đi tiêu, làm mềm phân. Tuy nhiên, thuốc cho trẻ nhất thiết phải được kê bởi bác sĩ chuyên khoa và cần tuân theo đúng chỉ định của bác sĩ về cách dùng cũng như thời gian dùng thuốc để đạt được hiệu quả lâu dài.
Mẹ nên đưa trẻ đi khám tại bệnh viện nếu:
– Táo bón kéo dài trên một tuần, thay đổi chế độ ăn và dùng biện pháp hỗ trợ không có tác dụng.
– Táo bón sau khi trẻ mới sinh, chướng bụng.
– Táo bón ảnh hưởng đến tiêu hóa: kém ăn, gầy sút, suy dinh dưỡng, kèm theo nôn.
– Thụt tháo là biện pháp cuối cùng nếu trên 3 ngày sau khi đã dùng mọi cách trên mà bé vẫn không đi ngoài được. Khi đó, cha mẹ dùng nước ấm hoặc dung dịch muối 0,9% bơm vào hậu môn 100 – 150ml. Không nên lạm dụng thụt tháo vì cơ thể sẽ bị phụ thuộc vào thuốc.
